Nobel dla Ngũgĩego wa Thiong’o?

W zeszłym roku pisałam o pisarzach afrykańskich mających szanse na zdobycie nagrody Nobla w dziedzinie literatury, wyrażając przy tym nadzieję, że zostanie ona przyznana kenijskiemu pisarzowi Ngũgĩemu wa Thiong’o. Mimo że już od kilku lat jest on wymieniany jako jeden z głównych kandydatów do tej nagrody, prawdopodobieństwo, że zdobędzie ją w tym roku wydaje się wyjątkowo duże.

Na początku września, niedługo po ogłoszeniu pierwszych notowań przez firmę bukmacherską Ladbrokes, doszło do wstrzymania zakładów na Ngũgĩego wa Thiong’o, którego szanse oceniano początkowo na 50/1. Agent prasowy Ladbrokes, Alex Donohue, przyznał, że było to spowodowane przyjęciem dużego zakładu od klienta ze Szwecji. Jest to o tyle istotne, że właśnie we wrześniu Akademia Szwedzka, która co roku przyznaje literacką nagrodę Nobla, prowadzi dyskusje nad twórczością kandydatów. Świadczyłoby to zatem o tym, że mogło dojść do przecieku bądź że ktoś dobrze poinformowany upatruje w Ngũgĩm laureata albo przynajmniej finalistę. Warto dodać, iż sekretarz Akademii, Peter Englund, napisał w lutym na swoim blogu, że przy wyborze kandydatów w tym roku położono szczególny nacisk na zgłoszenia dokonane przez uczonych z afrykańskich uniwersytetów. Nie bez znaczenia jest też fakt, że miesiąc później Ngũgĩ był w Szwecji i wzbudził zainteresowanie mediów.

           Nic więc dziwnego, że notowania Ngũgĩego znacznie wzrosły i obecnie utrzymują się na poziomie 20/1. Trzy lata temu 75-letni pisarz również plasował się bardzo wysoko, ale nagrodę otrzymał Mario Vargas Llosa. Niemniej jednak od tego czasu nazwisko Kenijczyka jest coraz częściej wymieniane w kontekście Nobla. Dlatego wydaje się, że przyznanie mu tego literackiego wyróżnienia jest kwestią czasu. Nie tylko za twórczość (o której wielokrotnie pisałam), ale także za działalność polityczną i kulturalną, zwłaszcza w zakresie promowania rodzimych języków afrykańskich. Na początku lat 70. Ngũgĩ wa Thiong’o podjął niezwykle odważną decyzję i postanowił tworzyć przede wszystkim w języku kikuju. Coś, co wyglądało na literackie samobójstwo, może się w ostateczności okazać jego największym atutem. 

Rys. Yomi Ola
Powieść Wizard of the Crow, licząca 768 stron, została najpierw napisana w języku kikuju, a następnie przetłumaczona przez autora na język angielski.